تاپاس چیست؟ | از یک راهحل تا یک سنت برای اسپانیاییها

اگر به اسپانیا سفر کرده باشی یا حتی فقط دربارهی فرهنگ غذایی این کشور شنیده باشی، احتمالا اسم «تاپاس» به گوشت خورده. تاپاس چیزی فراتر از یک غذاست. یه جور سبک زندگیه، یه بهونه برای دور هم بودن، خوش گذروندن و امتحان کردن طعمهای مختلف. توی این مقاله همه چیز رو دربارهی تاپاس بهتون توضیح میدم؛ اینکه دقیقا چیه، معروفترین نوعهاش کدومها هستند، تو کدوم شهرها میشه بهترین تجربه رو داشت و آداب خوردنش چطوره.
تاپاس دقیقا چیست؟
واژهی «تاپا» در اسپانیایی یعنی «درپوش». داستان جالبی هم پشت این اسم هست. قدیما وقتی مردم نوشیدنی سفارش میدادن، روی لیوان یه تکه نون یا گوشت میذاشتن تا گرد و خاک و حشرات داخلش نیفته. همین ایدهی ساده کمکم تبدیل شد به یک سنت. اون تکه نون یا غذا، خودش به بخشی از تجربهی نوشیدن تبدیل شد و کمکم توی بار و رستورانها شروع کردن همراه نوشیدنی، خوراکیهای کوچیک و خوشمزه گذاشتن. یه چیز مثل فینگرفود یا غذای انگشتی توی ایران.
امروز تاپاس به هر نوع غذای کوچیک و متنوع گفته میشه که معمولا همراه نوشیدنی سرو میشه. شبیه پیشغذاست اما نه صرفا قبل از غذا. خیلی وقتها خود تاپاس میتونه یک وعده کامل باشه چون چند مدل مختلف رو با هم میخوری. یعنی یه عده به بهانه نوشیدنی میرن واسه میانوعده و کلی تاپاس میخورن تا سیر بشن. چون تاپاس بعضی از جاها بینهایت و رایگانه.
چرا تاپاس انقدر محبوب است؟
راز محبوبیتش در دو نکته خلاصه میشه:
تنوع بینظیر: میتونی تو یه شب ده تا طعم مختلف رو امتحان کنی، از سیبزمینی و پنیر گرفته تا میگو و ژامبون.
جنبهی اجتماعی: تاپاس یه کار گروهیه. غذاها وسط میز میاد و همه با هم ازش میخورن. همین باعث میشه تجربه خیلی گرم و دوستانه بشه.
معروفترین انواع تاپاس
لیست تاپاسها خیلی بلندبالاست اما بعضیها انقدر مشهورن که تقریبا تو همه جای اسپانیا پیدا میشن:
تورتیلا اسپانیولا: املت غلیظ با سیبزمینی و پیاز.
پاتاتاس براواس: سیبزمینی سرخکرده با سس تند یا آیولی.
کروکتاس: کروکتهای پرشده با مرغ، ژامبون یا پنیر.
خامون ایبریکو: ژامبون معروف اسپانیا با طعمی خاص و متفاوت.
گامباس آل آجیو: میگو با سیر و روغن زیتون.
فلفلهای پادرون: فلفلهای سبز کوچیک سرخشده. بعضی شیرینن و بعضی تند.
زیتونهای مزهدار: پرشده یا ساده، یکی از سادهترین تاپاسهای اسپانیاست.
بهترین شهرهای اسپانیا برای خوردن تاپاس
اگر قصد سفر به اسپانیا داری، این شهرها بهترین مقصد برای تجربهی تاپاس هستن:
مادرید
پایتخت پر از بارهای سنتی و مدرنه. تقریبا تو هر کوچه میتونی یه جای خوب پیدا کنی.
بارسلونا
ترکیبی از سنتی و مدرنه. مخصوصا محلهی El Born پر از بارهای تاپاس جذابه.
سویا
عده زیادی سویا رو «پایتخت واقعی تاپاس» میدونن چون فرهنگ تاپاس اینجا خیلی پررنگه.
گرانادا
شهر خاصیه چون همراه هر نوشیدنی، یه تاپاس رایگان میگیری. همین باعث شده گرانادا برای دانشجوها و توریستها محبوب باشه.
سن سباستین
تو شمال اسپانیا بهش «پینچو» (Pintxos) میگن. این شهر به بارهای پینچو معروفه و تنوع بینظیری داره.
آداب خوردن تاپاس
تاپاسها فقط غذا نیست، یه جور آیین اجتماعی هم هست. برای همین آداب خاص خودش رو داره:
اشتراکی بودن: غذاها وسط میز میاد و همه با هم میخورن.
نوشیدنی همراه: معمولا با آبجو یا نوشیدنیهای محلی سرو میشه.
گردش بین بارها: خیلیها برای تاپاسخوری از یه بار به بار دیگه میرن. این کار رو «Tapeo» یا «Tapear» میگن.
تنوع و تجربه: هدف سیر شدن نیست، هدف امتحان کردن مزههای مختلفه. یه نوع تجربه فرهنگیه.
تاپاس؛ فقط غذا نیست
وقتی وارد یک بار میشی، متوجه میشی مردم بیشتر از اینکه درگیر خوردن باشن، دارن حرف میزنن و خوش میگذرونن. تاپاس یه بهونه برای جمع شدنه. تو اسپانیا یه جمله معروف هست که میگن: «ما برای تاپاس نمیریم بیرون، برای آدمها میریم بیرون».
تجربهی واقعی تاپاس
اگه خواستی تاپاس رو به شکل واقعی تجربه کنی، بهتره بری سراغ بارهای کوچیک محلی. اینجا هم غذاها اصیلتره هم مردم محلی رو میبینی. یه نوشیدنی سفارش بده و بذار تاپاس خودش بیاد روی میز. شاید اول ندونی دقیقا چی جلوت گذاشتن، اما وقتی امتحان کنی میفهمی جذابیت تاپاس همینه: کشف طعمهای جدید.
جمعبندی
تاپاس از یه تکه نون ساده شروع شد و امروز تبدیل به یکی از شناختهشدهترین سنتهای غذایی دنیا شده. معروفترین مدلهاش مثل تورتیلا اسپانیولا، پاتاتاس براواس و کروکتاس رو میشه تو کل اسپانیا پیدا کرد. شهرهایی مثل مادرید، بارسلونا، سویل، گرانادا و سان سباستین بهترین مقصدها برای امتحان تاپاس هستن.
آداب خوردن تاپاس هم خاص خودش رو داره: غذاها اشتراکی سرو میشن، معمولا همراه نوشیدنی میان و مردم از یک بار به بار دیگه میرن تا طعمهای متنوع رو تجربه کنن.
پس اگه گذرت به اسپانیا افتاد، حتما وقت بذار برای تاپاس. نه فقط برای مزهی غذاها، بلکه برای لمس کردن روح واقعی اسپانیا. چون تاپاس چیزی بیشتر از غذاست؛ یه سبک زندگیه.